Türkiye’de toplam sanayi üretiminin yüzde 45’ini gerçekleştiren Organize Sanayi Bölgeleri (OSB), 2 milyon 665 binin üzerinde bireye direkt istihdam sağlıyor. Yüzölçümü toplam 1 milyar 267 milyon metrekareye ulaşan ve endüstrinin lokomotifi olarak gösterilen bu alanlarda firmalar, çalıştıracak nitelikli işçi bulamıyor. ‘Kalifiye eleman’ bulamayan endüstrici ya yatırımını öteliyor ya da iptal ediyor. En çok aranan mesleklerin başında ise elektrikli araçların kullanımının yaygınlaşmasıyla bu araçlarda oluşabilecek rastgele bir sorunu çözecek elektrik teknisyeni, makineci (dikiş), garson, ahşap mobilya imalat ustası, gazaltı kaynakçısı, inşaat çalışanı, satış danışmanı, TIR sürücüsü, yük taşıma sürücüsü, akaryakıt satış elemanı ve çelik kaynakçısı geliyor.
‘ÖNCELİKLİ MESELEMİZ’
Hürriyet’e konuşan Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Başkanı Memiş Kütükcü, şu anda Türk endüstrisinin en değerli problemini ‘insan kaynağı’ olarak gösterdi. Sanayicilerin, fabrikalarda çalışacak eleman bulamadığına dikkati çeken Kütükcü, “Bu yalnızca birkaç kentimizde yahut bölgemizde değil, Türkiye’nin neredeyse her yerinde büyük bir sorun. Çalıştıracak insan kaynağı bulamadığı için yatırımlarını erteleyen yahut iptal eden sanayicilerimiz var” diye konuştu. Nitelikli eleman meselesinin giderek derinleştiğini söyleyen Kütükcü, hasebiyle Türkiye’nin tahlil bekleyen en öncelikli sıkıntısı haline geldiğine işaret etti.
‘YABANCI DA KAYIT ALTINDA ÇALIŞSIN’
Kütükcü’ye nazaran iş dünyasında giderek artan bu sorunun tahlili mesleksel eğitimden geçiyor. Kütükcü, “Son periyotta mesleksel eğitime devletimiz değerli yatırımlar yaptı, yapmaya devam ediyor. Bu yatırımların hepsi çok değerli lakin gençlerimizi mesleksel eğitime daha fazla yönlendirmeye gereksinimimiz var. Her gencimizi bir meslek sahibi yaparak, eskilerin tabiriyle kollarına takmalıyız. Gençlerimizi mesleksel eğitime özendirmeye devam ederken, ülkemizdeki yabancıların kayıtlı çalıştırılmasının da önünün açılmasını öneriyoruz” yorumunu yaptı.
38 MİLYAR TL İHRACAT
Kütükcü, “’Bugün Türkiye’de nereye yatırım yapılır’ sorusunun en net yanıtı; organize sanayi bölgeleridir. Ülkemizdeki 1.000 büyük Sanayi Kuruluşu’nun 648’i OSB’lerde üretim yapıyor. Tekrar Türkiye’nin 1.000 büyük sanayi kuruluşunnun 78 milyar TL fiyatındaki toplam ihracatının 38 milyar TL’sini OSB’ler gerçekleştiriyor. Organize sanayi bölgeleri olarak, iktisattaki tüm kuvvetli kaidelere, yüksek enflasyona ve finansal zorluklara karşın azim ve kararlıkla üretmeye devam ediyoruz. O denli ki; geçtiğimiz ay, yani temmuzda OSB’lerimizdeki üretim bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 3.75 artarken, bir evvelki aya nazaran ise yüzde 24.64 artış kaydetti” bilgisini paylaştı.
‘ÇALIŞANI MOTİVE ETMENİN PEŞİNE DÜŞTÜK’
Nitelikli işçi açığının en fazla olduğu dallardan biri de mobilya. Hürriyet’e konuşan Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Başkanı Ahmet Güleç, kalifiye eleman problemini çözemediklerini belirtti. Güleç, “Tabi ki kendi elemanlarımızı yetiştirmeye çalışıyoruz. Çıraklık okulları ve meslek liseleriyle daha fazla işbirliği yapıyoruz. Fakat bu çok kısa devirde olamıyor. Bu noktada rastgele bir muvaffakiyet sağlamış durumda değiliz. Dışardan da kesimle ilgili olarak donanımlı bir işçi getirmek mümkün değil. Bu yapısal meselelerden çok, biz bu insanları nasıl daha fazla motive edebiliriz, uzun vadeli maddi manevi nasıl kazandırabiliriz soruları üzerine baş yoruyoruz. Zira mobilya bölümü gelecek vaat eden bir alan” dedi.
80 BİN LİRA MAAŞA KAYNAKÇI YOK
Hürriyet’e konuşan Kocaeli Sanayi Odası Yönetim Kurulu Lideri Ayhan Zeytinoğlu da, kaynakçılığın son 10 yılın en beğenilen mesleği olduğunu ve 70-80 bin lira maaşlarla çalıştıklarını anlatarak, “Vasıflı, vasıfsız her alanda çalışana muhtaçlık var.Metal sürece, elektrik- elektronik, bilişim, bunlar piyasada en çok ilgi ve gereksinim olan alanlar olarak öne çıkıyor” diye konuştu. Yeni yatırımlar için yeteri kadar alanları olmadığını söyleyen Zeytinoğlu, yeni sanayi alanları üretmeye çalıştıklarının altını çizdi.
YURTDIŞINDA YATIRIM DAHA CAZİP OLUYOR
İki sene evvel bölümde yetişmiş eleman ezası olduğunu fakat şu anda istihdamda bir düşüş yaşadıklarını anlatan Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Berke İçten, “Fabrikalarımızda kapanmalar var. Zira maaliyetlerimiz şu anda yüksek. Şu anda eseri yurtdışında yaptırmak daha cazip hale geldi” dedi.
İkitelli OSB Yönetim Kurulu Lideri Mustafa Keskin ise “Nitelikli işçi bizde de en kıymetli gündem hususu. Bilhassa elektrikli araçların kullanımının yaygınlaşmasıyla bu araçlarda oluşabilecek bir meseleye tahlil olacak nitelikte elemen yok” değerlendirmesinde bulundu.
HANGİ BÖLGEDE KAÇ OSB VAR?
Marmara 98
İç Anadolu 71
Karadeniz 66
Ege 64
Akdeniz 43
Doğu Anadolu 28
Güneydoğu Anadolu 33
İŞTE EN ÇOK ARANAN MESLEKLER
İŞKUR’un 2023 İşgücü Piyasası Araştırması’na nazaran eleman temininde en fazla zahmet çekilen 10 meslek şu halde sıralandı: Makineci (dikiş), garson, ahşap mobilya imalat ustası, gazaltı kaynakçısı, inşaat personeli, satış danışmanı, tır-çekici sürücüsü, yük taşıma sürücüsü, akaryakıt satış elemanı ve çelik kaynakçısı.